BIM – Co to jest i dlaczego rewolucjonizuje branżę budowlaną?

Data publikacji: 11-02-2025  |  Data aktualizacji: 13-02-2025  | Autor: Mateusz Ciećwierz

Building Information Modeling (BIM) to nowoczesna metoda zarządzania informacjami o budynku na każdym etapie jego cyklu życia - od koncepcji po użytkowanie. Technologia ta rewolucjonizuje branżę architektoniczną, inżynierską i budowlaną (AEC), wprowadzając efektywność, dokładność i lepszą współpracę między wszystkimi uczestnikami procesu projektowego.

Kluczowe wnioski

• BIM to więcej niż model 3D – to inteligentna baza danych integrująca informacje o całym cyklu życia budynku.
• Poprawia współpracę – umożliwia architektom, inżynierom i wykonawcom wspólne działanie na jednej, spójnej platformie.
• Zmniejsza ryzyko błędów i kolizji – wykrywa konflikty projektowe jeszcze przed rozpoczęciem budowy, co redukuje koszty i opóźnienia.
• Ułatwia zarządzanie obiektem – pozwala na monitorowanie zużycia energii, zarządzanie konserwacją oraz optymalizację kosztów eksploatacyjnych.
• Jest standardem w wielu krajach – coraz częściej wymagany w przetargach publicznych, co czyni go kluczowym narzędziem w nowoczesnym budownictwie.

Na czym polega BIM?

BIM to cyfrowa reprezentacja budynku lub infrastruktury, która zawiera szczegółowe informacje na temat jego geometrii, materiałów, instalacji i funkcji użytkowych. W przeciwieństwie do tradycyjnych metod projektowania 2D, BIM umożliwia pracę w środowisku 3D z  pełnym dostępem do parametrów technicznych każdego elementu budynku. Dzięki temu projektanci mogą lepiej analizować przestrzeń, identyfikować potencjalne problemy oraz testować różne scenariusze budowlane przed rozpoczęciem realizacji inwestycji.

Dzięki BIM każda zmiana wprowadzona w projekcie jest automatycznie aktualizowana we wszystkich powiązanych rysunkach, dokumentacji i modelach, co pozwala uniknąć błędów i  nieścisłości. Współpraca między branżami jest bardziej efektywna, ponieważ wszyscy uczestnicy projektu pracują na jednym spójnym modelu, który eliminuje konieczność wielokrotnego wprowadzania tych samych danych i redukuje ryzyko kosztownych pomyłek. W praktyce oznacza to większą precyzję w realizacji projektu, lepsze zarządzanie zasobami oraz możliwość lepszego przewidywania kosztów i harmonogramu budowy.

BIM - Co oznacza skrót?

BIM to skrót od angielskiego Building Information Modeling, co w dosłownym tłumaczeniu oznacza modelowanie informacji o budynku. Jest to podejście, które łączy procesy projektowania, budowy i zarządzania obiektami w jednym spójnym modelu cyfrowym. BIM obejmuje nie tylko modelowanie geometrii budynku, ale także gromadzenie i przetwarzanie wszystkich istotnych danych technicznych, operacyjnych i eksploatacyjnych. Dzięki temu uczestnicy projektu mogą podejmować bardziej świadome decyzje i optymalizować każdy etap realizacji inwestycji.

SPRAWDŹ KURSY ONLINE - REVIT

Jakie są poziomy BIM?

BIM nie jest jednolitą technologią, lecz rozwija się w różnych stopniach zaawansowania, które określają stopień integracji i  wymiany danych między uczestnikami projektu. Każdy z tych poziomów charakteryzuje się określonym zakresem możliwości i wpływa na efektywność procesu projektowego oraz budowlanego.

• BIM 0 – Najbardziej podstawowy poziom, oparty na tradycyjnych rysunkach 2D wykonywanych w programach CAD. Nie istnieje tu integracja danych, a dokumentacja projektowa jest tworzona osobno dla każdej branży, co prowadzi do ryzyka niezgodności oraz konieczności wielokrotnych poprawek.
• BIM 1 – Wprowadzenie modelowania 3D, jednak bez pełnej współpracy pomiędzy uczestnikami projektu. Każda branża może tworzyć swoje modele, lecz brakuje jednolitej bazy danych, co oznacza ograniczone możliwości synchronizacji informacji i wykrywania kolizji.
• BIM 2 – Pełna integracja i współpraca międzybranżowa w jednym środowisku danych (CDE - Common Data Environment). W tym poziomie zespoły projektowe korzystają z  jednego modelu 3D, co umożliwia wymianę informacji w czasie rzeczywistym, lepszą koordynację i redukcję błędów projektowych.
• BIM 3 – Najwyższy stopień zaawansowania BIM, w którym modelowanie informacji o budynku jest ściśle zintegrowane z nowoczesnymi technologiami, takimi jak Internet Rzeczy (IoT), sztuczna inteligencja (AI) czy zarządzanie cyklem życia budynku (BIM 7D). Pozwala to na monitorowanie stanu budynku w  czasie rzeczywistym, optymalizację zużycia energii i planowanie konserwacji z wykorzystaniem danych analitycznych.

Wdrożenie coraz wyższych poziomów BIM pozwala na znaczącą poprawę efektywności projektów budowlanych, eliminację błędów oraz oszczędności czasu i kosztów. W miarę rozwoju technologii BIM staje się standardem w branży budowlanej, otwierając drogę do inteligentnych i bardziej zrównoważonych inwestycji.

Korzyści wynikające z BIM

BIM przynosi liczne korzyści dla wszystkich stron zaangażowanych w proces inwestycyjny. Dzięki zastosowaniu tej technologii możliwe jest znaczące usprawnienie każdego etapu realizacji projektu budowlanego, od wstępnej koncepcji po eksploatację gotowego obiektu. Korzystanie z BIM pozwala nie tylko zoptymalizować projektowanie i budowę, ale także znacząco obniżyć koszty oraz zwiększyć efektywność zarządzania budynkiem. Poniżej przedstawiamy szczegółowe korzyści, jakie wynikają z wdrożenia tej technologii. BIM przynosi wiele korzyści wszystkim uczestnikom procesu inwestycyjnego:

Dla architektów i projektantów

• Możliwość dokładnej wizualizacji projektu – BIM pozwala na tworzenie zaawansowanych modeli 3D, które umożliwiają realistyczne przedstawienie projektu jeszcze przed jego realizacją. Dzięki temu można lepiej dopracować detale oraz przekonać klientów do wybranych rozwiązań.
• Automatyczne wykrywanie kolizji między branżami – Dzięki pracy w jednym spójnym modelu można z wyprzedzeniem wykrywać kolizje między instalacjami, konstrukcją czy wykończeniem, co eliminuje błędy i oszczędza czas oraz koszty budowy.
• Szybsza analiza koncepcji projektowych – Modelowanie informacji o budynku pozwala na szybkie porównywanie różnych wariantów projektowych oraz optymalizację projektu pod względem kosztów, materiałów i energooszczędności.

Dla inwestorów i deweloperów

• Lepsza kontrola kosztów – BIM umożliwia dokładne obliczenia ilości materiałów, co pozwala na precyzyjne budżetowanie oraz unikanie nieprzewidzianych kosztów w trakcie realizacji projektu.
• Możliwość lepszego planowania i przewidywania problemów – Dzięki symulacjom i analizom można przewidzieć potencjalne problemy na etapie projektowania, co znacząco redukuje ryzyko opóźnień i dodatkowych kosztów.

Dla wykonawców

• Dokładniejsze kosztorysy i harmonogramy budowy – BIM pozwala na lepsze zarządzanie procesem budowy poprzez dokładniejsze kosztorysowanie i tworzenie realistycznych harmonogramów pracy.
• Redukcja odpadów i optymalizacja zużycia materiałów – Precyzyjne planowanie pozwala na minimalizację strat materiałowych, co ma nie tylko znaczenie ekonomiczne, ale także ekologiczne.

Dla zarządców budynków

• Łatwiejsze zarządzanie obiektem – Cyfrowa dokumentacja BIM umożliwia szybki dostęp do pełnej historii obiektu, co ułatwia eksploatację, konserwację oraz ewentualne modernizacje.
• Monitorowanie stanu technicznego budynku – Dzięki technologii BIM można wdrożyć systemy zarządzania budynkiem (BMS), które umożliwiają analizę zużycia energii, kontrolę systemów HVAC oraz planowanie niezbędnych remontów czy konserwacji.

Narzędzia BIM

Na rynku istnieje wiele narzędzi wspierających pracę w  technologii BIM. Odpowiedni wybór oprogramowania zależy od potrzeb użytkownika, specyfiki projektu i zakresu współpracy międzybranżowej. Poniżej przedstawiamy najpopularniejsze narzędzia wykorzystywane w różnych aspektach modelowania informacji o  budynku:

Dla architektów i projektantów

• Autodesk Revit – Jedno z najczęściej używanych narzędzi BIM. Pozwala na kompleksowe modelowanie 3D, dokumentację projektową oraz analizę energetyczną budynków. Współpracuje z innymi narzędziami Autodesk, co czyni go niezwykle wszechstronnym rozwiązaniem.
• Graphisoft Archicad – Intuicyjne oprogramowanie skierowane głównie do architektów. Umożliwia szybkie modelowanie oraz generowanie dokumentacji projektowej. Posiada rozbudowane narzędzia do wizualizacji i współpracy w  czasie rzeczywistym.
• Vectorworks Architect – Rozwiązanie dla projektantów ceniących elastyczność i łatwość obsługi. Posiada funkcje modelowania BIM, a także bogate możliwości renderowania i prezentacji projektów.

Dla konstruktorów i inżynierów

• Tekla Structures – Program przeznaczony do projektowania konstrukcji stalowych i betonowych. Umożliwia precyzyjne modelowanie elementów konstrukcyjnych oraz współpracę z innymi platformami BIM.
• Autodesk Civil 3D – Narzędzie dla inżynierów budownictwa lądowego. Pozwala na modelowanie infrastruktury drogowej, kolejowej oraz wodno-kanalizacyjnej.
• Bentley AECOsim – Oprogramowanie wspierające modelowanie i analizę wielobranżowych projektów budowlanych. Doskonale sprawdza się w dużych projektach infrastrukturalnych.